Nowości

Londyński jarmark 200 late temu

W tle katedra Św. Pawła i niżej: Dalej od zgiełku City na wysokości Steelyard (Stahlhof), hanzeatyckiej własności, której zakup przez Londyn wynegocjował w 1853 r. dorosły William Lindley.

Być może to ostatni taki widok królewskiej rzeki, którą mógł cieszyć się sześcioletni William Lindley. Kończyła się Mała Epoka Lodowcowa. Tamiza zamarzła tak spektakularnie wcześniej kilka razy (w latach 1683-84, 1716, 1739-40, 1789). Gdy rewolucja przemysłowa rozwinęła się na dobre, Tamiza zmieniła się w rzekę, którą znamy dzisiaj.

Święta spędzano w atmosferze zabawy.  Spróbujmy i my:

WESOŁYCH ŚWIĄT I POMYŚLNEGO NOWEGO ROKU 2026

życzymy naszym przyjaciołom i sympatykom

Societas Lindleiana

35 lat w Warszawie. William H. Lindley i „Plany Lindleya”

Rocznice:

 Od 26 sierpnia 1881 r. do 5 sierpnia 1915 r. William Heerlein Lindley był Głównym Inżynierem budowy i eksploatacji wodociągów i kanalizacji w Warszawie.

Z jego nazwiskiem łączy się kartografię Warszawy z lat 1883 – 1915. Warszawska miejska służba geodezyjna w tym czasie była związana organizacyjnie z Wydziałem Wodociągów i Kanalizacji, stąd też przyjęło się określenie "plany Lindleya".

Plany Warszawy z lat 1883-1915 mają w swoim opisie formułkę: "Pomiar pod kierunkiem Głównego Inżyniera W. H. Lindleya".

Ostatni raz na posiedzeniu Komitetu Budowy Wodociągów i Kanalizacji pojawił się 26 marca 1914 roku. W sierpniu wybuchła I wojną światowa. W okresie okupacji niemieckiej  zlikwidowano Wydziały Magistratu,  od 10 sierpnia 1915 roku istniała tylko  Sekcja Wodociągów i Kanalizacji przy Zarządzie m. Warszawy, z Biurem Pomiarów. Kontrakt z W. H. Lindleyem uległ automatycznemu zawieszeniu.

Sekcja pomiarów i punkty triangulacyjne

Ostatnie posiedzenie Komitetu Budowy odbyło się 10 listopada 1915 roku. Wtedy też zakończyła się trwająca 35 lat bardzo owocna współpraca inżyniera Sir Williama H. Lindleya, doktora honoris causa Uniwersytetu w Darmstadt.

1925 stary – nowy projekt W.H. Lindleya dla Radomia

W 1908 r. władze Radomia ogłosiły konkurs na wybudowanie wodociągu i kanalizacji. Z ofertą zgłosiła się firma Karola Francke z Bremy, która przedstawiła trzy rozwiązania założenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Podkomisja dla oceny tego projektu orzekła, że projekt jest zbyt drogi i nie spełnia oczekiwań miasta. W tej sytuacji, prezydent miasta Paweł Kłossowski, za zgodą władz gubernialnych postanowił zwrócić się o to samo do „słynnego inżyniera" Williama Heerleina Lindleya.

W.H. Lindley w Radomiu przebywał on 26 i 27 września 1909, gdzie zapoznał się z warunkami hydrologicznymi i geologicznymi miasta a następnie w lipcu 1910 roku, aby wybrać ujęcie wody i poinformować władze miasta o wynikach przeprowadzonych prac.

12 października otrzymał, z rąk nowego prezydenta miasta Władysława Modzelewskiego, oficjalne zlecenie na wykonanie wstępnego projektu wodociągów i kanalizacji dniu 1 maja 1912 roku projekty były gotowe.

Rysunki i objaśnienia w formie książkowej opublikowane zostały w nakładzie po 150 egzemplarzy. „Mam nadzieję – pisał Lindley w liście do prezydenta Modzelewskiego, opublikowanym w książkowej części projektu – że powyższe wyjaśnienia dadzą Panu możliwość nadani dalszego biegu w tej ważnej sprawie”.

„Brak potrzebnych środków kapitałowych oraz wybuch I wojny światowej uniemożliwiły realizację tego nowoczesnego jak na ówczesne czasy projektu" – pisał Z. Wilczyński.

Uwagę zwracały  walory artystyczne i staranność wykonania całej zachowanej dokumentacji.

Wieża ciśnień przy ul. Skaryszewskiej, 1912 r.

W 1924 r. powrócono do sprawy. Magistrat Radomia zawarł kontrakt z amerykańskim Towarzystwem Ulen & Company, firmą finansową z Nowego Jorku. Pomysł był niefortunny i prace nad projektem się ślimaczyły. Z obawy przed zagrożeniami. które rosły dla planów miasta, sięgnięto po istniejący projekt Lindleya. 

W rezultacie już w 1925 r. możliwe stało się przystąpienie do prac, a w dwa lata później z nowego wodociągu popłynęła woda.

Fragmenty tekstu: R. Żelichowski, Radom, w: Lindleyowie. dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 2019, t. II, s. 340-349.

Literatura źródłowa: Z. Wilczyński, „Wodociągi i kanalizacja miasta Radomia 1927–1977”, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego" 1977, t. 14.

M.J. Gromiec, W. Stan, Radomskie wodociągi, 85 lat, Wodociągi Miejskie w Radomiu, Sp. z o.o., Radom 2011.

H. Kisiel, Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w., PWN, Warszawa 1985.

125 lat temu zmarł William Lindley

William Lindley (1808–1900), senior inżynierskiej rodziny, urodził się 7 września 1808 r. w Londynie, jako najmłodsze z czwórki dzieci Josepha Lindleya (1756–1808) z Heath, Yorkshire. W 1827 r. został uczniem Francisa Gilesa i pomagał mu w projektowaniu Newcastle and Carlisle Railway oraz London and Southampton Railway. W latach 1836–1838 pracował nad regulacją rzeki Mersey i przy budowie tunelu pod Tamizą, pod kierunkiem Isambarda K. Brunela.

Z poręki Brunela, młody Lindley został w 1839 r. mianowany inżynierem naczelnym Hamburg and Bergedorf Railway, a następnie nadzorował szereg projektów w Hamburgu. Największą sławę i uznanie przyniosło poświęcenie Lindleya w walce z powstrzymaniem katastrofalnego pożaru, który szalał w Hamburgu w maju 1842 r. Otwarte połączenie kolejowe wykazało użyteczność tej inwestycji. Rada miejska mianowała Williama Lindleya  inżynierem konsultantem zarządu budowy wodociągów i robót publicznych w Hamburgu. Zaprojektował również, wykonał i nadzorował budowę hamburskiego systemu kanalizacyjnego i gazowni na Grasbrook.

W 1863 r. został zaproszony przez władze miasta Frankfurt nad Menem do sporządzenia raportu na temat jego kanalizacji, a dwa lata później został mianowany inżynierem konsultantem w tym mieście.

W późniejszych latach William Lindley był konsultowany w sprawie budowy systemów zaopatrzenia w wodę m.in. przez władze Düsseldorfu, Chemnitz, Bazylei, Galatz, Brăila i Jassy.

Płaskorzeźba z Williamem Lindleyem na warszawskich wodociągach

Jego ostatnim, obszernym projektem była kanalizacja i zaopatrzenie w wodę dla miast Petersburg i Warszawa. Ten ostatni doczekał się realizacji i nadzorowany oraz rozbudowywany był przez jego trzech synów, Williama Heerleina, Roberta i Josepha. Lindley przeszedł na emeryturę w 1879 roku. Zmarł w swoim domu pod Londynem, 74 Shooter's Hill Road, Blackheath, 22 maja 1900 roku, w dziewięćdziesiątym drugim roku życia.

Fragment: R.Ż,, Lindley, William (1808-1900), civil engineer, The Dictionary of National Biography, Oxford University Press 1965, Vol. XX, s. 968-969.

Wielkanoc 2025