Nowości

1925 stary – nowy projekt W.H. Lindleya dla Radomia

W 1908 r. władze Radomia ogłosiły konkurs na wybudowanie wodociągu i kanalizacji. Z ofertą zgłosiła się firma Karola Francke z Bremy, która przedstawiła trzy rozwiązania założenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Podkomisja dla oceny tego projektu orzekła, że projekt jest zbyt drogi i nie spełnia oczekiwań miasta. W tej sytuacji, prezydent miasta Paweł Kłossowski, za zgodą władz gubernialnych postanowił zwrócić się o to samo do „słynnego inżyniera" Williama Heerleina Lindleya.

W.H. Lindley w Radomiu przebywał on 26 i 27 września 1909, gdzie zapoznał się z warunkami hydrologicznymi i geologicznymi miasta a następnie w lipcu 1910 roku, aby wybrać ujęcie wody i poinformować władze miasta o wynikach przeprowadzonych prac.

12 października otrzymał, z rąk nowego prezydenta miasta Władysława Modzelewskiego, oficjalne zlecenie na wykonanie wstępnego projektu wodociągów i kanalizacji dniu 1 maja 1912 roku projekty były gotowe.

Rysunki i objaśnienia w formie książkowej opublikowane zostały w nakładzie po 150 egzemplarzy. „Mam nadzieję – pisał Lindley w liście do prezydenta Modzelewskiego, opublikowanym w książkowej części projektu – że powyższe wyjaśnienia dadzą Panu możliwość nadani dalszego biegu w tej ważnej sprawie”.

„Brak potrzebnych środków kapitałowych oraz wybuch I wojny światowej uniemożliwiły realizację tego nowoczesnego jak na ówczesne czasy projektu" – pisał Z. Wilczyński.

Uwagę zwracały  walory artystyczne i staranność wykonania całej zachowanej dokumentacji.

Wieża ciśnień przy ul. Skaryszewskiej, 1912 r.

W 1924 r. powrócono do sprawy. Magistrat Radomia zawarł kontrakt z amerykańskim Towarzystwem Ulen & Company, firmą finansową z Nowego Jorku. Pomysł był niefortunny i prace nad projektem się ślimaczyły. Z obawy przed zagrożeniami. które rosły dla planów miasta, sięgnięto po istniejący projekt Lindleya. 

W rezultacie już w 1925 r. możliwe stało się przystąpienie do prac, a w dwa lata później z nowego wodociągu popłynęła woda.

Fragmenty tekstu: R. Żelichowski, Radom, w: Lindleyowie. dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 2019, t. II, s. 340-349.

Literatura źródłowa: Z. Wilczyński, „Wodociągi i kanalizacja miasta Radomia 1927–1977”, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego" 1977, t. 14.

M.J. Gromiec, W. Stan, Radomskie wodociągi, 85 lat, Wodociągi Miejskie w Radomiu, Sp. z o.o., Radom 2011.

H. Kisiel, Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w., PWN, Warszawa 1985.

125 lat temu zmarł William Lindley

William Lindley (1808–1900), senior inżynierskiej rodziny, urodził się 7 września 1808 r. w Londynie, jako najmłodsze z czwórki dzieci Josepha Lindleya (1756–1808) z Heath, Yorkshire. W 1827 r. został uczniem Francisa Gilesa i pomagał mu w projektowaniu Newcastle and Carlisle Railway oraz London and Southampton Railway. W latach 1836–1838 pracował nad regulacją rzeki Mersey i przy budowie tunelu pod Tamizą, pod kierunkiem Isambarda K. Brunela.

Z poręki Brunela, młody Lindley został w 1839 r. mianowany inżynierem naczelnym Hamburg and Bergedorf Railway, a następnie nadzorował szereg projektów w Hamburgu. Największą sławę i uznanie przyniosło poświęcenie Lindleya w walce z powstrzymaniem katastrofalnego pożaru, który szalał w Hamburgu w maju 1842 r. Otwarte połączenie kolejowe wykazało użyteczność tej inwestycji. Rada miejska mianowała Williama Lindleya  inżynierem konsultantem zarządu budowy wodociągów i robót publicznych w Hamburgu. Zaprojektował również, wykonał i nadzorował budowę hamburskiego systemu kanalizacyjnego i gazowni na Grasbrook.

W 1863 r. został zaproszony przez władze miasta Frankfurt nad Menem do sporządzenia raportu na temat jego kanalizacji, a dwa lata później został mianowany inżynierem konsultantem w tym mieście.

W późniejszych latach William Lindley był konsultowany w sprawie budowy systemów zaopatrzenia w wodę m.in. przez władze Düsseldorfu, Chemnitz, Bazylei, Galatz, Brăila i Jassy.

Płaskorzeźba z Williamem Lindleyem na warszawskich wodociągach

Jego ostatnim, obszernym projektem była kanalizacja i zaopatrzenie w wodę dla miast Petersburg i Warszawa. Ten ostatni doczekał się realizacji i nadzorowany oraz rozbudowywany był przez jego trzech synów, Williama Heerleina, Roberta i Josepha. Lindley przeszedł na emeryturę w 1879 roku. Zmarł w swoim domu pod Londynem, 74 Shooter's Hill Road, Blackheath, 22 maja 1900 roku, w dziewięćdziesiątym drugim roku życia.

Fragment: R.Ż,, Lindley, William (1808-1900), civil engineer, The Dictionary of National Biography, Oxford University Press 1965, Vol. XX, s. 968-969.

Wielkanoc 2025

Styczeń 1880 r. William Heerlein Lindley po raz pierwszy w Warszawie

W dniach 16–19 stycznia 1880 roku William H. Lindley przybył po raz pierwszy do Warszawy. Była ona przystankiem na jego drodze do Sankt Petersburga, dokąd wiózł plany kanalizacji tego miasta. W tym czasie był już głównym inżynierem we Frankfurcie nad Menem i następcą ojca w firmie rodzinnej. W dniach 16 i 17 stycznia 1880 r. w Magistracie odbyły się „ustne rozprawy nad projektami Lindleya”. Podczas posiedzeń Obywatelskiego Komitetu Budowy Kanalizacji (potocznie Komitetem Kanalizacyjnym), któremu przewodniczył baron Nikołaj Medem (1833-1899), generał–gubernator i gubernator warszawski, a asystował Sokrates Starynkiewicz (p.o. prezydenta Warszawy, 1875–1891), miały miejsce „nadzwyczaj ożywione dyskusje”.

Podczas trzech kolejnych spotkań omówiono różne aspekty projektu wodociągów i kanalizacji złożonego przez ojca Williama Lindleya miastu Warszawie w 1878 rok. Uczestniczyli   w nich, „bok inżynierów, dygnitarze warszawscy cywilni i wojskowi w licznym gronie, z uwagi na ważność przedmiotu”. Choć wydawał się dostojnemu gronu bardzo młody (miał 27 lata), ale „jak wnosić można było zdolny, a zwłaszcza umiejący dobrze mówić", zrobił na zebranych bardzo dobre wrażenie. Starynkiewicz wspierał go dostępnymi sobie środkami. Nie tylko odpowiadał w prasie na wszelkie ataki na  Lindleya, kanalizację, wodociągi czy gospodarkę Magistratu w ogóle, ale potrafił także trafić do poszczególnych ludzi, by w osobistej rozmowie udowadniać swoje racje” – wspominał inżynier miasta Julian Majewski.

Ratusz Warszawy, ok. 1878

Największą zaletą tych trzydniowych posiedzeń było to, że warszawscy inżynierowie mogli wypowiedzieć swoje zdanie, zaś Lindley miał okazję zaprezentować własny punkt widzenia. Samemu Lindleyowi stwarzano ponadto wyśmienitą okazję do poznania polskich specjalistów, których miał zatrudnić przy realizacji projektu. Bezpośrednim wynikiem dyskusji było zawarcie z Wiliamem H. Lindleyem umowy wstępnej, zlecającej mu prowadzenie budowy wodociągów i kanalizacji w Warszawie.

Szerzej na ten temat zob.: R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 219, t.II.

Świąteczne gratulacje od i dla MPWiK w Warszawie

Drogie Przyjaciółki/ Przyjaciele, Sympatyczki/ Sympatycy Societas Lindleiana,

Mija kolejny rok kalendarzowy, który przynosi ważne wspomnienia.W Królestwie Polskim pod zaborem rosyjskim troska o zaopatrywanie w wodę ludności Warszawy spoczywała w rękach Zarządu Miasta (Miejskiego), zaś wodociągi i kanalizacja stanowiły jeden  z wydziałów administracyjnych Magistratu Warszawy. Dopiero 1 stycznia 1924 roku, gdy powołano do życia Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji m.st. Warszawy, ta część gospodarki miejskiej usamodzielniła się. Na czele PWiK m.st. Warszawy stanął Zarząd jako organ ustawodawczy i Dyrekcja jako organ wykonawczy. Pierwszym dyrektorem został Edward Szenfeld (1863-1943?), inżynier, absolwent Wydziału Inżynierii Politechniki w Rydze, zatrudniony przy budowie wodociągów i kanalizacji w Warszawie (1888-1896), początkowo jako pomocnik kierownika budowy, później naczelnik biura budowy oraz eksploatacji kanalizacji i wodociągów. Prawa ręka Josepha Lindleya.

 W 1927 roku przystąpiono do budowy nowego gmachu na rogu ulic Starynkiewicza i Nowogrodzkiej. Gmach ukończono i poświęcono w dniu 28 czerwca 1930 roku.

Gratulujemy  MPWiK pięknego jubileuszu!

Societas Lindleiana

Z tej okazji dzielimy się z Wami, nasi Drodzy, życzeniami, które otrzymaliśmy od naszych przyjaciół z MPWiK w Warszawie, wraz z linkiem to zabawnego filmu o przygodzie Św. Mikołaja z warszawską kranówką