Wejście do kanału
Dziś zbiornik pod placem Wolności to budowla zabytkowa, bo sieć kanalizacyjną od ponad 30 lat czyszczą samochody ciśnieniowe. "Dętka" jest jednak utrzymana w doskonałym stanie technicznym i mogła stać się atrakcją turystyczną Łodzi oraz pionierskim założeniem muzealnym w skali całego kraju jako pierwszy tunel wodociągowy w Polsce otwarty dla zwiedzających. Udostępnienie jej szerokiej publiczności zaproponował Zakład Wodociągów i Kanalizacji. Projekt adaptacji "Dętki" wykonał Krzysztof Wardecki, a wystawę w kanale, który dziś jest częścią Muzeum Miasta Łodzi przygotował znany artysta Robert Kuśmirowski. Całość projektu została zrealizowana przy współudziale Urzędu Miasta Łodzi i łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji.
Łódzkie kanały - dzieło Lindleya i Skrzywana
Hamburg, początek drogi
Dwieście lat wcześniej, 25 września 1824 roku 16-letni William Lindley, decyzją matki Catherine i wuja Bena, odbył swoja pierwszą podróż do Hamburga. Celem podróży była troska rodziny o dalsze wykształcenie Williama a Hanzeatyckie miasto-państwo, mające bliskie kontakt handlowe z Londynem, wydawało się ciekawym pomysłem. Język niemiecki mógłby być niezwykle przydatny.
Sceny z dzieciństwa. William z matka Catherine i rodzeństwem, Croydon 1820 r. (Album Soltau)
Wybór rodziny padł na pastora Schrödera, zięcia znanego niemieckiego poety Matthiasa Claudiusa, zamieszkałego w Wandsbeck pod Hamburgiem. Jak zapisała matka, William opuścił Londyn 25 września 1824 roku i do domu powrócił 2 lipca roku następnego. Parowiec, którym podróżował pod opieką starszego przyjaciela, nosił wiele mówiącą nazwę "Wytrwałość" („Perserverance”). Lekcje niemieckiego u pastora Jacoba Schrödera (1777-1831)) William pobierał przez 10 miesięcy. W kolejnych latach los rzucił młodego Williama do tego miasta ponownie. Nadzorował tam budowę połączenia kolejowego Hamburg-Rothenburgsort a następnie odbudowywał to miasto po wielkim pożarze w 1842 roku. Swoje życie zawodowe i rodzinne związał William Lindley z Hamburgiem przez kolejne dwie dekady.
Dom pastora Schrödera w Wansbeck 1824 r. (Album Soltau)
Warszawiacy okazują wielkie serce ofiarom powodzi
Od momentu ogłoszenia przez prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego w dniu 15 września 2024 roku zbiórki darów dla powodzian, serce warszawiaków bije w kierunku południa kraju – gmin, miast i miasteczek, które ucierpiały w wyniku powodzi.
Zbiórka na terenie Stacji Uzdatniania Wody Filtry ruszyła w niedzielę 15 września o godz. 17.00. Pomoc przyjmowana jest przy bramie wjazdowej na teren Stacji Filtry od ul. Raszyńskiej.
Ofiarność mieszkańców jest ogromna. Przyjeżdżały także auta zwożące dary pozostawione w urzędach stołecznych dzielnic. Brama wjazdowa na teren Stacji Filtrów jest praktycznie przez cały czas oblegana autami załadowanymi darami.
Zob. film z tej akcji:
https://www.youtube.com/watch?v=mt4wYODJWcg
W drogę w kierunku Kłodzka, Lądka Zdroju oraz Nysy 18 września wyjechał pierwszy konwój: 2 tiry oraz 4 transportery, które pomieściły w sumie 35 palet wody butelkowanej, 22 palety z artykułami higienicznymi, 8 palet ze środkami czystości oraz 18 palet z żywnością. MPWiK przekazało także kilka ogromnych pomp do osuszania zalanych pomieszczeń.
Sprzęt MPWiK na tle lindleyowskich obiektów, Fot. A.K. Kobusowie
To nie koniec ofiarności stolicy – ludzie cały czas donoszą kolejne dary. Ich zbiórka potrwa do odwołania.
Zob.: https://www.mpwik.com.pl/view/warszawiacy-okazuj-wielkie-serce-ofiarom-powodzi
130 lat temu, 5 czerwca 1894 roku we Lwowie odbyła się Powszechna Wystawa Krajowa, w ramach której po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym „Panoramę Racławicką”. Zorganizowana w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej wystawa była największym przedsięwzięciem gospodarczym i kulturalnym okresu rozbiorowego. Ekspozycja była nie tylko przeglądem dorobku gospodarczego Galicji, ale przede wszystkim ponadzaborową prezentacją narodowej kultury i sztuki, „[…] wielką manifestacją jedności i żywotności narodu polskiego”. Wystawę przygotowywano dwa lata. Na obszarze około 46 hektarów – w obrębie Wzgórza Stryjskiego – wzniesiono 129 rozmaitych budowli, wśród których były m.in.: pałac sztuki, sala koncertowa, stadion, hala maszyn, stajnie, cieplarnie, restauracje, kawiarnie.
Zob.
Beata Stragierowicz, „Powszechna Wystawa Krajowa 1894 roku – wielkie dni Lwowa,
Galicji i Polski”,
https://mnwr.pl/intrygujace-powszechna-wystawa-krajowa-1894-roku-wielkie-dni-lwowa-galicji-i-polski/
Medalion pamiątkowy awers i rewers
Na wystawę tę William Heerlein Lindley przygotowali się jak przystało na tak znanych inżynierów. Specjalnie otwarty na tę okazję pawilon mieścił wystawę planów i modeli, obok niego zaś znalazł się „Wzór budowli przedstawiający kanał spławny z przyrządem przepłukującym i przyporami”. Opracował także publikację w języku polskim przystępnie popularyzującą pięćdziesiąt lat doświadczenia w zakresie projektowania i realizacji przez nich miejskich robót kanalizacyjnych i wodociągowych. Katalog wystawowy zawierał 138 pozycji, z których numery od 42 do 93 dotyczyły Warszawy. Za najważniejsze dla swoich dokonań Lindleyowie uznawali prace nad wodociągami i kanalizacją w Hamburgu, Frankfurcie nad Menem, w Warszawie, w Elberfeld, Mannheim oraz w Hanau. Katalog zawierał też czterojęzyczne objaśnienie „do typowej budowy kanału spławnego”, wykonanych w Hamburgu w 1842 roku, we Frankfurcie w 1865 roku i Warszawie w 1882 roku.
Fragment opisu eksponatu
Zob. R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 219, t. II, s. 231
Kanały Lindleya, wzór 1843